หมอประจำบ้าน: ตกขาวธรรมดาตกขาวเป็นสิ่งที่ผู้หญิงทุกคนมีและเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการทำงานตามปกติของช่องคลอดและระบบสืบพันธุ์ค่ะ ตกขาวมีหน้าที่สำคัญในการ:
ทำความสะอาดช่องคลอด: ช่วยชะล้างเซลล์ที่ตายแล้ว แบคทีเรีย และสิ่งแปลกปลอมออกจากช่องคลอด
หล่อลื่น: ช่วยให้ช่องคลอดชุ่มชื้นและลดการเสียดสี
ป้องกันการติดเชื้อ: ช่วยรักษาสมดุลของแบคทีเรียในช่องคลอด (โดยเฉพาะเชื้อแบคทีเรียแลคโตบาซิลลัส หรือแลคโตบาซิลไล ที่ช่วยสร้างสภาวะความเป็นกรดอ่อนๆ เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อก่อโรค)
ลักษณะของตกขาวปกติ (Physiological Vaginal Discharge)
ตกขาวปกติจะมีลักษณะแตกต่างกันไปตามแต่ละบุคคลและช่วงของรอบเดือน เนื่องจากอิทธิพลของฮอร์โมนเอสโตรเจนที่เปลี่ยนแปลงไปตลอดวัยเจริญพันธุ์ โดยทั่วไปตกขาวปกติจะมีลักษณะดังนี้:
สี:
ใส หรือขาวใส: มักพบในช่วงปกติ หรือช่วงก่อนและหลังการตกไข่
ขาวขุ่น หรือขาวเหลืองอ่อนๆ: เป็นลักษณะที่พบได้บ่อยเช่นกัน มักจะข้นขึ้นในช่วงก่อนมีประจำเดือน หรือหลังไข่ตก
ลักษณะ:
เหลวใส คล้ายน้ำ: ในช่วงต้นรอบเดือนหรือระหว่างวันทั่วไป
เมือกใส ลื่นๆ คล้ายไข่ขาวดิบ: ในช่วงใกล้ตกไข่ (ประมาณวันที่ 14 ของรอบเดือน) ซึ่งเป็นช่วงที่ร่างกายพร้อมสำหรับการปฏิสนธิ
ขุ่นขึ้น เหนียวขึ้น หรือเป็นก้อนเล็กน้อย: ในช่วงหลังจากตกไข่และก่อนมีประจำเดือน
กลิ่น:
ไม่มีกลิ่น: หรือมีกลิ่นอ่อนๆ คาวเล็กน้อยตามธรรมชาติ (ไม่เหม็นคาวรุนแรง)
ปริมาณ:
ปริมาณไม่มากจนผิดปกติ: อาจมีปริมาณมากขึ้นเล็กน้อยในช่วงใกล้ตกไข่ หรือช่วงที่มีการกระตุ้นทางเพศ
อาการร่วม:
ไม่มีอาการคัน แสบ ร้อน หรือเจ็บปวด บริเวณช่องคลอดและอวัยวะเพศภายนอก
ปัจจัยที่ทำให้ลักษณะตกขาวปกติเปลี่ยนแปลงไปได้
แม้จะเป็นตกขาวปกติ แต่ลักษณะอาจมีการเปลี่ยนแปลงได้เล็กน้อยจากปัจจัยเหล่านี้:
รอบเดือน: เป็นปัจจัยหลักที่ทำให้ปริมาณและลักษณะของตกขาวเปลี่ยนไป
การตั้งครรภ์: การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนจะทำให้ตกขาวมีปริมาณมากขึ้น ข้นขึ้น และมีสีขาวขุ่นได้
การให้นมบุตร: ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนต่ำ อาจทำให้ตกขาวน้อยลง
การใช้ยาคุมกำเนิด: การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนจากยาคุมกำเนิดอาจส่งผลต่อลักษณะตกขาว
การมีเพศสัมพันธ์: ช่องคลอดอาจผลิตสารหล่อลื่นออกมามากขึ้น ซึ่งอาจทำให้ตกขาวมีปริมาณเพิ่มขึ้น
ความเครียด
การออกกำลังกาย
เมื่อไหร่ที่ควรสงสัยว่าตกขาวผิดปกติ?
หากตกขาวมีลักษณะที่แตกต่างไปจากที่กล่าวมาข้างต้น และมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม ลักษณะที่บ่งชี้ว่าตกขาวผิดปกติได้แก่:
สีเปลี่ยนไป: เช่น สีเหลืองเข้ม, เขียว, เทา, ชมพู, น้ำตาล, หรือมีเลือดปน
กลิ่นผิดปกติ: เช่น มีกลิ่นคาวรุนแรงคล้ายปลาเน่า, กลิ่นเปรี้ยวจัด, กลิ่นอับ หรือกลิ่นเหม็นเน่า
ลักษณะผิดปกติ: เช่น เป็นฟอง, เป็นก้อนหนาคล้ายนมบูดหรือแป้งเปียก, เหนียวหนืดมาก
ปริมาณผิดปกติ: ตกขาวมีปริมาณมากผิดปกติจนต้องเปลี่ยนแผ่นอนามัยบ่อยๆ
มีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย: เช่น คันบริเวณอวัยวะเพศ, แสบร้อนช่องคลอด, เจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์, ปวดท้องน้อย, มีไข้
การสังเกตลักษณะตกขาวของตัวเองอย่างสม่ำเสมอเป็นสิ่งสำคัญสำหรับสุขภาพของผู้หญิงนะคะ หากมีข้อสงสัยหรือไม่แน่ใจ ควรปรึกษาแพทย์หรือสูตินรีแพทย์เสมอค่ะ